Gdzie szukać agatów?
Agaty pojawiają się najczęściej na obszarach gdzie występują skały o pochodzeniu wulkanicznym lub epizodycznie tam gdzie wytapiał się lądolód, który wcześniej pełzł przez agatonośne skały porywając je często na znaczne odległości od macierzystych terenów.
Agaty mogą występować w litych skałach np. o składzie trachybazaltów lub ryolitów lub w zwietrzelinach/ glebach powstałych na agatonośnych warstwach powulkanicznych. Mogą trafić się również w korycie rzeki/ strumieniu lub w żwirowni w formie otoczaków.
Szukanie agatów w kamieniołomach trachybazaltów i ryolitów
W przypadku poszukiwań w kamieniołomach najlepiej zacząć od rozgrzebywania gruzowisk, rumoszy czy ogólnie rozumianego luźnego materiału. Najlepiej zacząć tam, gdzie są widoczne ślady pracy innych poszukiwaczy. Może wydać się to na przekór intuicji, ale jeżeli dopiero zaczynasz przygodę to wszystko co znajdziesz będzie miało dla Ciebie wartość, a wśród zbieraczy minerałów dobrą praktyką jest niezabieranie wszystkiego co znajdą w danym miejscu, żeby inni, mniej doświadczeni mogli znaleźć wskazówki czego właściwie mają szukać.
Najczęściej odwiedzaną lokalizacją przez poszukiwaczy agatów i minerałów jest nieczynny kamieniołom w Lubiechowej. Agaty w takich miejscach tworzą najczęściej skupienia w formie “jajka”, są zwykle znacznie gładsze z zewnątrz niż skała w której powstały i mają obły kształt. Znacznie rzadziej, ale wypełniają też spękania skał, tworząc agaty żyłowe znane np. z kamieniołomu w Przeździedzy.
A jak sprawdzić czy w środku „jajka” jest agat? Są różne sposoby. Bardziej wprawieni poszukiwacze są w stanie rozpoznać kamień, który potencjalnie zawiera agat. Dla mniej cierpliwych jest metoda rozbijania młotkiem. To bardziej ryzykowna procedura. kamień zawierający agat może pęknąć tak jak tego chcemy, ale równie dobrze może rozpaść się na kawałki. Kiedy jednak uda się go delikatnie rozłupać, na powierzchni rozbitego agatu widać rysunek składający się zwykle z wielu warstw o różnych grubościach i kolorach, tworzących fantazyjne wzory. Jeżeli znajdziesz coś bardzo obiecującego, polecam poczekać na koniec warsztatów, gdzie przetniemy znalezisko.
Podczas poszukiwań nieodzownym wyposażeniem jest młotek, a najlepiej dwa lub trzy o różnej masie, przecinak, gogle ochronne, czasem łom oraz coś do przechowywania i transportowania znalezisk (wiadro lub mocna torba z materiału). Elementy wyposażenia poszukiwacza agatów znajdziesz w Sklepie Geologa.
W przypadku, kiedy dopiero zaczynasz, lub wybierasz się z grupą na poszukiwanie agatów, najłatwiej jest zacząć od warsztatów geologicznych. Wystarczy się odpowiednio przygotować i pojawić się na warsztatach w umówionym terminie. Resztą nie musisz się przejmować. Na warsztatach otrzymasz potrzebny sprzęt, szkolenie i pomoc w trakcie poszukiwań. Na koniec, kiedy zbierzesz już odpowiednie, dobrze rokujące skały czy jajka potencjalnie zawierające agaty, będzie można je przeciąć i samodzielnie wypolerować. W taki sposób, wyjedziesz nie tyko z bagażem świetnych doświadczeń ale także z przeciętymi oraz wypolerowanymi znaleziskami. A co najlepsze, to zazwyczaj, jeżeli cięcie pójdzie gładko (znalezisko nie będzie miało wewnętrznych spękań, które mogą przyczynić się do pęknięcia części) będziesz posiadać dwie połówki gotowe do szlifowania.
Szukanie agatów na polach
Jeśli zdecydujesz się na poszukiwania agatów na polach, najlepszą porą roku będzie wczesna wiosna lub późna jesień, gdy na polach nie ma upraw. Idealnie, żeby było świeżo po orce oraz bardzo intensywnym deszczu. Wtedy najłatwiej dostrzec agatowe buły. Agatowa buła jest zwykle mało atrakcyjna z zewnątrz, chropowata i oblepiona błotem.
W takich warunkach konieczne są wysokie kalosze i ogólnie ubranie do wybrudzenia. Przydaje się również tryskawka z wodą do oczyszczania znalezionych kamieni. Na pękniętych czy lekko nadkruszonych fragmentach agatów mogą pojawić się fragmenty rysunku zdradzające obecność w środku pięknego okazu, woda pod ciśnieniem pomaga dostrzec te małe wskazówki.
Agatowe warstwy wychodzą na powierzchnię również w lasach. Są to często znane i mocno rozkopane lokalizacje. Należy jednak pamiętać, że ustawa o lasach zabrania niszczenia ściółki a poszukując agatów niestety trzeba wykopać dziurę i to często głęboką… W przypadku lasu prywatnego należy mieć zgodę właściciela, a w przypadku terenu Lasów Państwowych kopanie bez zgody leśniczego może skutkować w najlepszym wypadku pouczeniem przez Straż Leśną lub mandatem.
